Kabel örtügi (daşky örtük ýa-da örtük diýlip hem atlandyrylýar) kabeliň, optiki kabeliň ýa-da simiň iň daşky gatlagy bolup, kabeliň içki gurluş howpsuzlygyny goramak üçin iň möhüm päsgelçilik bolup, kabeli gurnama wagtynda we gurnamadan soň daşarky yssydan, sowukdan, çyglydan, ultramelewşe, ozondan ýa-da himiki we mehaniki zeperlerden goraýar. Kabel örtügi kabeliň içindäki armaturanyň ornuny tutmak üçin niýetlenmedik, ýöne olar şeýle hem çäkli goragyň ýokary derejesini üpjün edip biler. Mundan başga-da, kabel örtügi şeýle hem simli geçirijiniň görnüşini we görnüşini, şeýle hem gorag gatlagyny (eger bar bolsa) berkidip, kabeliň elektromagnit utgaşyklylygyna (EMC) päsgelçiligi azaltmaga mümkinçilik berýär. Bu kabeliň ýa-da simiň içinde energiýanyň, signalyň ýa-da maglumatlaryň yzygiderli geçirilmegini üpjün etmek üçin möhümdir. Örtük optiki kabelleriň we simleriň berkliginde hem möhüm rol oýnaýar.
Kabel örtüginiň köp görnüşi bar, köplenç ulanylýan kabel örtüginiň materiallary –özara baglanyşykly polietilen (XLPE), politetraftoretilen (PTFE), ftorlanan etilen propilen (FEP), perftoralkoksi smolasy (PFA), poliuretan (PUR),polietilen (PE), termoplastik elastomer (TPE) wepoliwinilhlorid (PVH), Olaryň her biriniň dürli iş aýratynlyklary bar.
Kabel örtügi üçin çig mallary saýlamakda ilki bilen daşky gurşawa uýgunlaşmak we birleşdirijileriň ulanylyşynyň utgaşyklylygy göz öňünde tutulmalydyr. Mysal üçin, örän sowuk gurşawlar örän pes temperaturada çeýe bolup galýan kabel örtügini talap edip biler. Dogry örtük materialyny saýlamak her bir ulanylyş üçin iň gowy optiki kabeli kesgitlemek üçin örän möhümdir. Şonuň üçin optiki kabeliň ýa-da simiň haýsy maksada laýyk gelmelidigini we haýsy talaplara laýyk gelmelidigini anyk düşünmek möhümdir.
Poliwinilhlorid (PVC)kabel örtügi üçin giňden ulanylýan materialdyr. Ol poliwinilhlorid esasly smoladan ýasalýar, garyşdyrmak, ýugurmak we ekstruziya etmek arkaly stabilizator, plastifikator, kalsiý karbonaty ýaly organiki däl doldurgyçlar, goşundylar we ýaglaýjylar we ş.m. goşýar. Ol gowy fiziki, mehaniki we elektrik häsiýetlerine eýedir, howa şertlerine we himiki durnuklylygyna gowy çydamlylygyna eýe bolmak bilen birlikde, ot çydamlylygy, gyzgynlyga çydamlylygy we ş.m. ýaly dürli goşundylar goşmak arkaly öz işini gowulandyryp biler.
PVC kabel örtüginiň önümçilik usuly, ekstruderiň içine PVC bölejiklerini goşup, olary ýokary temperatura we basyş astynda ekstrude edip, turba görnüşli kabel örtügini emele getirmekdir.
PVX kabel örtüginiň artykmaçlyklary arzan, işlenilmegi we gurnalmagy aňsat, şeýle hem ulanylyşynyň giň gerimidir. Ol köplenç pes woltly kabellerde, aragatnaşyk kabellerinde, gurluşyk simlerinde we beýleki ugurlarda ulanylýar. Şeýle-de bolsa, PVX kabel örtüginiň ýokary temperatura garşylygy, sowuga garşylygy, UV garşylygy we beýleki häsiýetleri deňeşdirme boýunça gowşak bolup, daşky gurşawa we adam bedenine zyýanly maddalary öz içine alýar we ýörite gurşawlarda ulanylanda köp kynçylyklar ýüze çykýar. Adamlaryň daşky gurşaw baradaky habardarlygynyň ýokarlanmagy we materiallaryň öndürijilik talaplarynyň gowulanmagy bilen, PVX materiallaryna has ýokary talaplar öňe sürüldi. Şonuň üçin awiasiýa, kosmos, ýadro energiýasy we beýleki ugurlar ýaly käbir ýörite ugurlarda PVX kabel örtügi üns bilen ulanylýar.
Polietilen (PE)kabel örtügi üçin umumy materialdyr. Ol gowy mehaniki häsiýetlere we himiki durnuklylyga eýedir, şeýle hem gowy yssylyga, sowuga we howa şertlerine çydamlydyr. PE kabel örtügini antioksidantlar, UV siňdirijiler we ş.m. ýaly goşundylar goşmak arkaly gowulandyryp bolýar.
PE kabel örtüginiň önümçilik usuly PVC-niňki ýalydyr we PE bölejikleri ekstruderiň içine goşulýar we ýokary temperatura we basyş astynda ekstruderilenip, turba görnüşli kabel örtügini emele getirýär.
PE kabel örtügi daşky gurşawyň garramagyna we UB şöhlelerine garşy gowy garşylyk görkezýär, bahasy bolsa deňeşdirme boýunça arzan, optiki kabellerde, pes woltly kabellerde, aragatnaşyk kabellerinde, magdan gazyp çykaryş kabellerinde we beýleki ugurlarda giňden ulanylýar. Çapraz baglanyşykly polietilen (XLPE) ýokary elektrik we mehaniki häsiýetlere eýe bolan kabel örtügi materialydyr. Ol ýokary temperaturada çapraz baglanyşykly polietilen materiallary arkaly öndürilýär. Çapraz baglanyşykly reaksiýa polietilen materialyny üç ölçegli tor gurluşyny emele getirip biler, bu bolsa onuň ýokary berkligine we ýokary temperatura garşylygyna eýe bolmagyny üpjün edýär. XLPE kabel örtügi elektrik geçirijiler, kiçi stansiýalar we ş.m. ýaly ýokary woltly kabeller ulgamynda giňden ulanylýar. Ol ajaýyp elektrik häsiýetlerine, mehaniki berkligine we himiki durnuklylygyna eýedir, şeýle hem ajaýyp ýylylyga we howa şertlerine garşylyga eýedir.
Poliuretan (PUR)1930-njy ýyllaryň ahyrynda işlenip düzülen plastmassalar toparyna degişlidir. Ol goşmaça polimerleşme diýilýän himiki proses arkaly öndürilýär. Çig mal adatça nebitdir, ýöne onuň önümçiliginde kartoşka, mekgejöwen ýa-da şeker çugundyry ýaly ösümlik materiallary hem ulanylyp bilner. PUR giňden ulanylýan kabel örtügi materialydyr. Ol ajaýyp aşynma garşylygyna, garrama garşylygyna, ýag garşylygyna we kislota we aşgar garşylygyna eýe bolan, şol bir wagtyň özünde gowy mehaniki berklige we elastik dikeldilme häsiýetlerine eýe bolan elastomer materialdyr. PUR kabel örtügini ot çydamly maddalar, ýokary temperatura çydamly serişdeler we ş.m. ýaly dürli goşundylar goşmak arkaly gowulandyryp bolýar.
PUR kabel örtüginiň öndüriliş usuly, ekstruderiň içine PUR bölejiklerini goşup, olary ýokary temperatura we basyş astynda ekstrude edip, turba görnüşli kabel örtügini emele getirmekdir. Poliuretan aýratyn gowy mehaniki häsiýetlere eýedir.
Material ajaýyp aşynma garşylygyna, kesilme we ýyrtylma garşylygyna eýedir we hatda pes temperaturada hem ýokary derejede çeýeligine galýar. Bu bolsa PUR-y, esasanam, dinamiki hereket we egilme talaplaryny talap edýän ulanyşlar üçin, mysal üçin, çekiji zynjyrlar üçin amatly edýär. Robot ulanyşlarynda PUR örtükli kabeller millionlarça egilme sikllerine ýa-da güýçli burulma güýçlerine kynçylyksyz çydap bilýär. PUR şeýle hem ýag, erginler we ultramelewşe şöhlelenmelere güýçli garşylyga eýedir. Mundan başga-da, materialyň düzümine baglylykda, ol galogensiz we ot çydamlydyr, bu bolsa UL sertifikaty bolan we ABŞ-da ulanylýan kabeller üçin möhüm ölçeglerdir. PUR kabelleri köplenç maşyn we zawod gurluşygynda, senagat awtomatlaşdyrmasynda we awtoulag senagatynda ulanylýar.
PUR kabel örtügi gowy fiziki, mehaniki we himiki häsiýetlere eýe bolsa-da, onuň bahasy deňeşdirme boýunça ýokary we arzan, köpçülikleýin önümçilik üçin amatly däl.
Poliuretan termoplastik elastomer (TPU)giňden ulanylýan kabel örtük materialydyr. Poliuretan elastomerinden (PUR) tapawutlylykda, TPU gowy işlenýän we plastiklige eýe bolan termoplastik materialdyr.
TPU kabel örtügi gowy aşynma garşylygyna, ýag garşylygyna, kislota we şel garşylygyna we howa şertlerine garşylygyna eýedir, şeýle hem çylşyrymly mehaniki herekete we titreme gurşawyna uýgunlaşyp bilýän gowy mehaniki berklige we elastik dikeltmek ukybyna eýedir.
TPU kabel örtügi, ekstruderiň içine TPU bölejiklerini goşup, olary ýokary temperatura we basyş astynda ekstrude edip, turba görnüşli kabel örtügini emele getirmek arkaly ýasalýar.
TPU kabel örtügi senagat awtomatlaşdyrmasynda, stanok enjamlarynda, hereketi dolandyryş ulgamlarynda, robotlarda we beýleki ugurlarda, şeýle hem awtoulaglarda, gämilerde we beýleki ugurlarda giňden ulanylýar. Ol gowy aşynma garşylygyna we elastik dikeldilme ukybyna eýedir, kabeli netijeli gorap bilýär, ýöne şeýle hem ajaýyp ýokary temperatura garşylygyna we pes temperatura garşylygyna eýedir.
PUR bilen deňeşdirilende, TPU kabel örtügi gowy işleme öndürijiligi we plastikligi bilen artykmaçlyga eýedir, bu bolsa kabeliň has köp ölçeglerine we görnüşlerine laýyk gelýär. Şeýle-de bolsa, TPU kabel örtüginiň bahasy deňeşdirme boýunça ýokary we ol arzan, köpçülikleýin önümçilik üçin amatly däl.
Silikon kauçuk (PU)giňden ulanylýan kabel örtügi materialydyr. Ol organiki polimer materialdyr, kremniý we kislorod atomlaryndan yzygiderli düzülen esasy zynjyra degişlidir we kremniý atomy adatça iki organiki rezin topary bilen baglanyşyklydyr. Adaty silikon rezin esasan metil toparlaryny we az mukdarda winil saklaýan silikon zynjyrlaryndan ybarat. Fenil toparynyň girizilmegi silikon rezininiň ýokary we pes temperatura garşylygyny gowulandyryp biler, trifluoropropil we sianid toparynyň girizilmegi bolsa silikon rezininiň temperatura garşylygyny we ýag garşylygyny gowulandyryp biler. PU ýokary temperatura garşylygyna, sowuga we oksidlenme garşylygyna gowy eýedir, şeýle hem gowy ýumşaklyk we elastiklik dikeltmek häsiýetlerine eýedir. Silikon rezin kabel örtügi dürli goşundylar, mysal üçin, aşynma garşy serişdeler, ýag garşy serişdeler we ş.m. goşmak arkaly öz işini gowulandyryp biler.
Silikon kauçuk kabel örtüginiň öndüriliş usuly silikon kauçuk garyndysyny ekstruderiň içine goşup, ony ýokary temperatura we basyş astynda ekstrude edip, turba görnüşli kabel örtügini emele getirmekdir. Silikon kauçuk kabel örtügi ýokary temperatura we ýokary basyş, howa şertlerine çydamlylyk talaplarynda, mysal üçin, aerokosmos, ýadro elektrik stansiýalary, nebithimiýa, harby we beýleki ugurlarda giňden ulanylýar.
Ol ýokary temperatura we oksidlenme garşylygyna gowy çydamlylyga eýedir, ýokary temperaturada, ýokary basyşda, güýçli poslama gurşawynda durnukly işläp bilýär, şeýle hem gowy mehaniki berklige we elastik dikeltmek ukybyna eýedir, çylşyrymly mehaniki herekete we titreme gurşawyna uýgunlaşyp bilýär.
Beýleki kabel örtük materiallary bilen deňeşdirilende, silikon kauçuk kabel örtügi ýokary temperatura we oksidlenme garşylygyna eýedir, şeýle hem gowy ýumşaklyk we elastik dikeltmek ukybyna eýedir, has çylşyrymly iş şertleri üçin amatlydyr. Şeýle-de bolsa, silikon kauçuk kabel örtüginiň bahasy deňeşdirme boýunça ýokary we ol arzan, köpçülikleýin önümçilik üçin amatly däl.
Politetrafloroetilen (PTFE)politetrafloroetilen diýlip hem atlandyrylýan, giňden ulanylýan kabel örtük materialydyr. Ol ajaýyp korroziýa garşylygyna, ýokary temperatura garşylygyna we himiki garşylygyna eýe bolan polimer materialdyr we örän ýokary temperaturada, ýokary basyşda we güýçli korroziýa gurşawynda durnukly işläp bilýär. Mundan başga-da, ftor plastmassalary gowy ot çydamly häsiýetlere we aşynma garşylygyna eýedir.
Ftor plastik kabel örtüginiň öndüriliş usuly ekstruderiň içine ftor plastik bölejiklerini goşup, olary ýokary temperatura we basyş astynda ekstrude edip, turba görnüşli kabel örtügini emele getirmekdir.
Flýuor plastik kabel örtügi awiakosmosda, ýadro elektrik stansiýalarynda, nebit-himiýa we beýleki ýokary derejeli pudaklarda, şeýle hem ýarymgeçirijilerde, optiki aragatnaşykda we beýleki ugurlarda giňden ulanylýar. Ol ajaýyp korroziýa garşylygyna we ýokary temperatura garşylygyna eýedir, ýokary temperaturada, ýokary basyşda, güýçli korroziýa gurşawynda uzak wagtlap durnukly işläp bilýär, şeýle hem gowy mehaniki berklige we elastik dikeltmek ukybyna eýedir, çylşyrymly mehaniki hereketlere we titreme gurşawlaryna uýgunlaşyp bilýär.
Beýleki kabel örtügi materiallary bilen deňeşdirilende, flýuor plastik kabel örtügi has ýokary korroziýa garşylygyna we ýokary temperatura garşylygyna eýedir, bu bolsa has ekstremal iş şertleri üçin amatlydyr. Şeýle-de bolsa, flýuor plastik kabel örtüginiň bahasy deňeşdirme boýunça ýokary we arzan, köpçülikleýin önümçilik üçin amatly däl.
Ýerleşdirilen wagty: 2024-nji ýylyň 14-nji oktýabry