Sim we kabel önümleriniň gurluşyk böleklerini, umuman, dört esasy gurluşyk bölege bölmek bolýar: geçirijiler, izolýasiýa gatlaklary, gorag gatlaklary we örtükler, şeýle hem dolduryjy elementler we dartgynlyk elementleri we ş.m. Önümleriň ulanylyş talaplaryna we ulanylyş senariýalaryna görä, käbir önümler örän ýönekeý gurluşlara eýedir, diňe bir gurluşyk bölegi, ýagny sim, meselem, ýokarky ýalaňaç simler, kontakt simler, mis-alýumin şinalar (şinalar) we ş.m. Bu önümleriň daşky elektrik izolýasiýalary gurnama we ýerleşdirme wagtynda izolýatorlary we giňişlik aralygyny ulanmak arkaly üpjün edilýär (ýagny howa izolýasiýasyny ulanmak arkaly).
Sim we kabel önümleriniň aglaba bölegi kese-kesiginiň görnüşine doly deňdir (önümçilik ýalňyşlyklaryny hasaba almasaň) we uzyn zolaklar görnüşinde bolýar. Bu, olaryň ulgamlarda ýa-da enjamlarda zynjyrlary ýa-da spirallary emele getirmek üçin ulanylýan aýratynlygy bilen kesgitlenýär. Şonuň üçin kabel önümleriniň gurluş düzümini öwrenende we seljerende, diňe olaryň kese-kesiginden synlamak we seljermek zerurdyr.
Kabel gurluş düzüminiň we kabel materiallarynyň jikme-jik seljermesi aşakda berilýär:
1. Kabel gurluşynyň düzümi: Geçiriji
Simler tok ýa-da elektromagnit tolkun maglumatlaryny geçirmek funksiýasyny ýerine ýetirmek üçin önümleriň iň esasy we hökmany esasy bölekleridir. Sim geçirijilikli ýadronyň gysgaldylan görnüşidir.
Kabel geçirijilerine nähili materiallar girýär? Geçirijileriň materiallary, adatça, mis we alýumin ýaly ajaýyp elektrik geçirijiligine eýe bolan reňkli metallardan ýasalýar. Soňky üç onýyllykda çalt depginde ösen optiki aragatnaşyk ulgamlarynda ulanylýan optiki kabeller geçiriji hökmünde optiki süýümleri ulanýar.
2. Kabel gurluşynyň düzümi: Izolýasiýa gatlagy
Izolýasiýa gatlagy simiň daş-töweregini örtýän we elektrik izolýatory hökmünde hyzmat edýän bölekdir. Ýagny, geçirilýän toguň ýa-da elektromagnit tolkunlaryň, ýagtylyk tolkunlarynyň diňe sim boýunça hereket etmegini we daşary akmamagyny üpjün edip biler. Geçirijidäki potensialy (ýagny töweregindäki obýektlere emele gelen potensial tapawudy, ýagny naprýaženiýe) bölüp bolýar. Ýagny, simiň adaty geçirijilik funksiýasyny we daşarky obýektleriň we adamlaryň howpsuzlygyny üpjün etmek zerurdyr. Simler we izolýasiýa gatlaklary kabel önümlerini (ýalaňaç simlerden başga) emele getirmek üçin bolmaly iki esasy bölekdir.
Kabel izolýasiýa materiallary näme: Häzirki zaman simlerinde we kabellerinde kabel izolýasiýa materiallarynyň klassifikasiýalary esasan iki kategoriýa bölünýär: plastmassa we rezin. Polimer materiallar agdyklyk edýär, bu bolsa dürli maksatlar we daşky gurşaw talaplary üçin laýyk gelýän dürli sim we kabel önümleriniň döremegine sebäp bolýar. Simler we kabeller üçin umumy izolýasiýa materiallaryna poliwinilhlorid (PVH),özara baglanyşykly polietilen (XLPE), ftoroplastikalar, rezin birleşmeleri, etilen propilen rezin birleşmeleri we silikon rezin izolýasiýa materiallary.
3. Kabel gurluşynyň düzümi: Gapyk
Sim we kabel önümleri dürli gurşawlarda gurnalanda we ulanylanda, tutuş önümi, esasanam izolýasiýa gatlagyny goraýan bölekler bolmaly. Bu örtükdir. Izolýasiýa materiallarynyň ähli görnüşli ajaýyp elektrik izolýasiýa häsiýetlerine eýe bolmagy zerur bolany üçin, materiallaryň örän ýokary arassalygyny we örän pes hapaçylyk mukdaryny talap etmek zerurdyr. Köplenç onuň daşarky dünýä garşy gorag ukybyny hasaba almak mümkin däl. Şonuň üçin dürli gorag gurluşlary daşarky dürli mehaniki güýçlere (ýagny gurnama, ulanyş ýeri we ulanyş wagtynda) garşylyk görkezmek ýa-da olara garşy durmak, atmosfera gurşawyna garşy durmak, himiki maddalara ýa-da ýaglara garşy durmak, biologiki zyýanyň öňüni almak we ýangyn howplaryny azaltmak üçin jogapkär bolmalydyr. Kabel örtükleriniň esasy funksiýalary suw geçirmezlik, ot çydamlylygy, ýangyna garşy durmak we korroziýanyň öňüni almakdyr. Gowy daşarky gurşawlar üçin ýörite döredilen köp kabel önümleri (meselem, arassa, gurak we mehaniki daşarky güýçlerden azat içerki gurşawlar) ýa-da belli bir mehaniki berklige we howa şertlerine garşy durmaga eýe bolan izolýasiýa materiallary bolan önümler gorag gatlagy bölegi bolmazdan işläp bilerler.
Kabel örtüginiň nähili görnüşleri bar? Esasy kabel örtüginiň materiallaryna rezin, plastmassa, örtük, silikon we dürli süýüm önümleri we ş.m. girýär. Rezin we plastmassa gorag gatlagynyň aýratynlyklary ýumşaklyk we ýeňillik bolup, ol ykjam kabellerde giňden ulanylýar. Şeýle-de bolsa, rezin we plastmassa materiallaryň ikisi hem belli bir derejede suw geçirgenligi bolany üçin, olar diňe ýokary çyglylyga garşylykly ýokary polimer materiallar kabel izolýasiýasy hökmünde ulanylanda ulanylyp bilner. Soňra käbir ulanyjylar bazarda plastikiň näme üçin gorag gatlagy hökmünde ulanylýandygyny sorap bilerler? Plastik örtükleriň aýratynlyklary bilen deňeşdirilende, rezin örtükler has ýokary elastiklige we çeýelige eýedir, garramaga has çydamlydyr, ýöne olaryň önümçilik prosesi deňeşdirme boýunça has çylşyrymly. Plastik örtükler has gowy mehaniki häsiýetlere we suwa çydamlylyga eýedir, şeýle hem serişdelere baýdyr, bahasy arzan we gaýtadan işlemek aňsatdyr. Şonuň üçin olar bazarda has giňden ulanylýar. Pudakdaky kärdeşler tarapyndan başga bir görnüşli metal örtügiň bardygyny bellemelidirler. Metal örtükler diňe bir mehaniki gorag funksiýalaryna däl, eýsem aşakda agzalan gorag funksiýasyna hem eýedir. Şeýle hem, olar korroziýa garşylygy, basyş we dartgynlylyk berkligi, şeýle hem suwa garşylyk ýaly häsiýetlere eýedirler, bu bolsa çyglylygyň we beýleki zyýanly maddalaryň kabel izolýasiýasynyň içine girmeginiň öňüni alyp biler. Şonuň üçin olar çyglylyga garşylygy pes bolan ýag bilen siňdirilen kagyz izolýasiýasy bolan elektrik kabelleri üçin örtük hökmünde giňden ulanylýar.
4. Kabel gurluşynyň düzümi: Gorag gatlagy
Gorag gatlagy kabel önümlerinde elektromagnit meýdan izolýasiýasyna ýetmek üçin esasy bölek bolup durýar. Ol diňe içki elektromagnit signallarynyň syzmagynyň we daşarky enjamlara, ölçeglere ýa-da beýleki liniýalara päsgel bermeginiň öňüni almak bilen çäklenmän, eýsem daşarky elektromagnit tolkunlarynyň kabel ulgamyna birikme arkaly girmeginiň öňüni hem alyp bilýär. Gurluş taýdan, gorag gatlagy diňe bir kabeliň daşynda ýerleşdirilmän, eýsem köp ýadroly kabellerdäki simleriň jübütleriniň ýa-da toparlarynyň arasynda hem ýerleşýär we köp derejeli "elektromagnit izolýasiýa ekranlaryny" emele getirýär. Soňky ýyllarda ýokary ýygylykly aragatnaşyk kabellerine we päsgelçiliklere garşy göreşiji enjamlara bolan talaplaryň artmagy bilen, gorag materiallary däp bolan metallaşdyrylan kagyz we ýarymgeçiriji kagyz lentalaryndan has ösen kompozit materiallara, mysal üçin, ...alýumin folga mylar lentalary, mis folga mylar lentalary we mis lentalar. Umumy gorag gurluşlaryna geçiriji polimerlerden ýa-da ýarymgeçiriji lentalardan ýasalan içki gorag gatlaklary, şeýle hem mis lentanyň uzynlyk bilen örtülmegi we örülen mis tor ýaly daşky gorag gatlaklary girýär. Olaryň arasynda örülen gatlakda korroziýa garşylygyny ýokarlandyrmak üçin esasan galaýy bilen örtülen mis ulanylýar. Ýörite ulanylyş senariýalary üçin, mysal üçin mis lenta + mis sim kompozit goragyny ulanýan üýtgeýän ýygylykly kabeller, alýumin folga uzynlyk bilen örtülmegi + akymlaşdyryş dizaýnyny ulanýan maglumat kabelleri we ýokary örtükli kümüş bilen örtülen mis örülen gatlaklary talap edýän lukmançylyk kabelleri. 5G döwrüniň gelmegi bilen, alýumin-plastik kompozit lentanyň we galaýy bilen örtülen mis sim örmesiniň gibrid gorag gurluşy ýokary ýygylykly kabeller üçin esasy çözgüt boldy. Senagat tejribesi gorag gatlagynyň goşmaça gurluşdan kabeliň garaşsyz esasy bölegine öwrülendigini görkezýär. Onuň üçin materiallary saýlamakda dürli ulanylyş senariýalarynyň elektromagnit gabat gelme talaplaryna laýyk gelmek üçin ýygylyk häsiýetlerini, egilme işini we çykdajy faktorlaryny hemmetaraplaýyn göz öňünde tutmaly.
5. Kabel gurluşynyň düzümi: Doldurylan gurluş
Sim we kabel önümleriniň köpüsi köp ýadrolydyr. Mysal üçin, pes woltly elektrik kabelleriniň köpüsi dört ýadroly ýa-da bäş ýadroly kabellerdir (üç fazaly ulgamlar üçin amatly) we şäher telefon kabelleri 800 jübüt, 1200 jübüt, 2400 jübütden 3600 jübüte çenli bolýar. Bu izolýasiýa edilen simleriň özenleri ýa-da jübütleri kabellenenden soň (ýa-da birnäçe gezek toparlara bölünip kabellenenden soň), iki mesele ýüze çykýar: biri görnüşiniň tegelek däldigi, beýlekisi bolsa izolýasiýa edilen simleriň özenleriniň arasynda uly boşluklaryň bardygydyr. Şonuň üçin kabel çekmek wagtynda dolduryjy gurluş goşulmalydyr. Dolduryjy gurluş kabelleriň daşky diametrini deňeşdirme boýunça tegelek etmek üçin niýetlenendir, bu bolsa örtügiň örtülmegine we çykarylmagyna, şeýle hem kabel gurluşynyň durnukly we içki bölegiň berk bolmagyna ýardam edýär. Ulanyş wagtynda (önümçilik we goýmak wagtynda uzaldylanda, gysylanda we egilende), güýç kabeliň içki gurluşyna zeper ýetirmezden deň derejede ulanylýar. Şonuň üçin dolduryjy gurluş kömekçi gurluş bolsa-da, ol hem zerurdyr we onuň material saýlamagy we görnüşiniň dizaýny barada jikme-jik düzgünler bar.
Kabel dolduryjy materiallar: Umuman, kabeller üçin dolduryjylara polipropilen lenta, dokalmaýan PP halat, kenep halat ýa-da gaýtadan işlenen rezinden ýasalan deňeşdirme boýunça arzan materiallar girýär. Kabel dolduryjy material hökmünde ulanmak üçin, ol izolýasiýa edilen kabeliň özenine ýaramaz täsir etmeýän, özi gigroskopik däl, kiçelmeýän we poslamaýan häsiýetlere eýe bolmalydyr.
6. Kabel gurluşynyň düzümi: Dartgyn elementleri
Adaty sim we kabel önümleri daşarky dartgynlyk güýçlerine ýa-da öz agramy sebäpli dartgynlyk güýçlerine çydamly bolmak üçin örtügiň sowut gatlagyna daýanýar. Adaty gurluşlar polat lenta sowutlamasy we polat sim sowutlamasydyr (meselem, suwasty kabeller üçin diametri 8 mm bolan galyň polat simler ulanylýar we sowutlama gatlagyny emele getirmek üçin burulýar). Şeýle-de bolsa, optiki süýümleri kiçi dartgynlyk güýçlerinden goramak we geçirijilik işine täsir edip biljek süýümleriň ýeňil deformasiýasynyň öňüni almak üçin optiki süýüm kabel gurluşy birinji we ikinji örtük, şeýle hem ýörite dartgynlyk güýji bölekleri bilen üpjün edilen. Mundan başga-da, eger jübi telefonyň gulaklyk kabeli inçe mis sim ýa-da inçe mis lenta sintetiki süýüm filamentleriniň daşyna saralýan we daşky tarapyna izolýasiýa gatlagy çykarylýan gurluş kabul edýän bolsa, bu sintetiki süýüm filament dartgynlyk elementidir. Netijede, soňky ýyllarda işlenip düzülen we köp gezek egilme we burulma ulanylyşyny talap edýän ýörite, kiçi we çeýe önümlerde dartgynlyk elementleri esasy rol oýnaýar.
Kabeliň dartgynlyk bölekleri üçin nähili materiallar goşulýar: polat zolaklar, polat simler we poslamaýan polat folgalar
Ýerleşdirilen wagty: 2025-nji ýylyň 25-nji apreli